De ombouw voor het Schnitgerorgel is ontworpen door de Amsterdamse beeldhouwer Jurriaan Westerman. Vermoedelijk heeft Schnitger aanwijzingen gegeven voor het ontwerp, want de opzet van de kas vertoont overeenkomsten met die van het voormalige orgel in de Aa-kerk te Groningen, dat ook door Schnitger werd gebouwd.
Het ontwerp van de Rugwerkkas is ontleend aan het compositieschema van de Rugwerkkas van de Westerkerk te Amsterdam. De ornamenten zijn gemaakt in de stijl van Daniël Marot. De kas is bruin geschilderd geweest, want er zijn verfresten in die kleur op het houtwerk aangetroffen. De eikenhouten kas is thans weer blank gelakt.
Kleuronderzoek
In 2019 is aan Bert Jonker, kleurrestaurateur, opdracht verleend om nader onderzoek te doen naar de oorspronkelijke kleurstelling van orgel en orgelkas. Al lang is bekend dat het orgel oorspronkelijk niet de kleuren heeft gehad die het vandaag de dag heeft. Het huidige aanzicht is verkregen bij een grote restauratie in 1884, waarbij met een niet al te beste kwaliteit materialen is gewerkt.
Door de restauratie van Flentrop (’terug naar 1721′) ontstond een ‘mismatch’ tussen de klank van binnenuit en het aanzicht van het orgel van buitenaf. Door de nu voorgenomen restauratie, waarbij het orgel nog dichter bij de klank van ‘1721’ gebracht kan worden, zal dit verschil tussen ‘binnen’ en ‘buiten’ alleen nog maar verder toenemen.
De Grote Kerk heeft ook zelf architectonisch en qua kleurstellingen de nodige ontwikkelingen doorgemaakt in de afgelopen eeuwen. Daarom is het niet mogelijk, en ook niet wenselijk, om helemaal terug in de tijd te gaan. De verschillen tussen het orgel en de rest van de ensembles in de kerk – die nu een monumentale eenheid vormen – zouden te ver uit elkaar komen te liggen.
Op basis van het onderzoek door Bert Jonker en Cees van der Poel bleek het mogelijk om een reconstructie te laten zien. Aangetoond is dat alle beelden van het orgel en het suffiet in ieder geval egaal wit-grijs zijn geweest. Ook was de kas oorspronkelijk donkerder van kleur en waren vooral de zuilen onder het orgel zodanig gemarmerd, dat de kerk hierom in de 18e eeuw zelfs in het hele land werd geroemd. Het in die staat terugbrengen zou te ingrijpend worden. In overleg met de architect is toegewerkt naar een mogelijk haalbare kleurstelling. Het resultaat ziet u hier, waarbij ter vergelijking de gereconstrueerde situatie naast het huidige beeld is gezet.
